Quách đình Bảo

by Tue Aug 31, 2010 4:23 pm

[quote]Thám hoa [size=18]Quách Đình Bảo [/size](1434-1507), quê xã Thái Phúc huyện Thái Thụy tỉnh Thái Bình, là một trong 18 vị quan ...phò tá có công lao và tài đức nhà Lê sơ, được nhà sử học Phan Huy Chú chép trong Lịch triều hiến chương loại chí. Ông là một thành viên của Tao đàn nhị thập bát tú, do vua Lê Thánh Tông sáng lập.

[size=24]Tiểu sử[/size]

Quách Đình Bảo sinh ngày 30 tháng 7 năm Giáp Dần (1434), trong gia đình thư lại ở địa phương. Thủa nhỏ, ông cùng các em nổi tiếng chăm học (người em út là Quách Hữu Nghiêm sau cũng đỗ Hoàng giáp năm 1466). Năm 1463, ông đi thi Hội và đỗ hội nguyên, cùng đỗ với Lương Thế Vinh và 42 người khác. Sau đó, ông dự thi Đình, Lương Thế Vinh đỗ Trạng nguyên, còn ông đỗ Thám hoa. Sau khi đỗ thám hoa, ông ra làm quan với chức Trực học sĩ trong viện Hàn lâm. Thời đại của ông là đời vua Lê Thánh Tông, một minh quân hàng bậc nhất trong lịch sử các triều đại phong kiến Việt Nam, người hết sức quý trọng nhân tài. Do đó, cùng với Lương Thế Vinh, và nhiều nhân tài khác được vua trọng dụng, Quách Đình Bảo đã đem hết tài năng và sức lực ra cống hiến cho vương triều nhà Lê. Năm Canh Dần (1470), niên hiệu Hồng Đức thứ nhất, Quách Đình Bảo được cử đi sứ nhà Minh, cùng với Nguyễn Đình Mỹ, bàn về việc Chiêm Thành. Sau khi đi sứ thành công, về nước năm Tân Mão (1471), ông được thăng Đông các hiệu thư, phó Đô ngự sử kiêm Tả xuân phường, Tả trung doãn (phẩm trật thuộc hàng chánh tam phẩm, có nhiệm vụ chỉ bảo Thái tử học hành). Năm 1483 vua Lê Thánh Tông thăng ông lên chức Thượng thư bộ Lễ kiêm Tả xuân phường, Tả trung doãn. Trên cương vị thượng thư bộ Lễ, là bộ cai quản trực tiếp việc khoa cử, lựa chọn nhân tài, năm 1485 ông đã trình tấu khởi xướng việc phân loại lại và định danh các tiến sĩ đỗ các khoa thi nho học nhà Hậu Lê trước đó cho phù hợp với quy định năm 1472 của vua Lê Thánh Tông, và cùng Thân Nhân Trung và các danh thần khác soạn lời cho các bia tiến sĩ (năm 1484 vua Lê Thánh Tông mới khởi sự lập bia tiến sĩ, bia đầu tiên là bia tiến sĩ năm 1442). Do làm việc ngay thẳng công bằng, năm 1485, ông được đổi sang làm Thượng thư bộ Hình. Năm 1494, vua Lê Thánh Tông lập ra Tao đàn, tập hợp 28 vì sao sáng trên bầu trời thơ văn Đại Việt lúc đó như: Lê Thánh Tông, Thân Nhân Trung, Đỗ Nhuận, Quách Đình Bảo, Quách Hữu Nghiêm, Lương Thế Vinh, Lê Hoằng Dục, Nguyễn Đình Mỹ, ... cho ra đời nhiều tập thơ: Hồng Đức quốc âm thi tập, Quỳnh uyển cửu ca, Cổ tâm bách vịnh, Xuân văn thi tập,... thì ông là một thành viên tích cực của Tao đàn.

Năm 1484 (Giáp Thìn)

Hồng Đức năm thứ mười lăm

Tháng 3 (âm lịch)

Thi Đình. Đề văn sách hỏi về nhà Triệu Tống dùng Nho sĩ. Lấy Nguyễn Quang Bật, Nguyễn Giác, Mai Duy Tinh đỗ Tiến sĩ cập đệ; Ngô Văn Phòng 16 người đỗ Tiến sĩ xuất thân và Chu Đình Bảo 25 người đỗ đồng Tiến sĩ xuất thân.

Tháng 8 (âm lịch)

Lập bia Tiến sĩ.

Sai Lễ bộ Thượng thư Quách Đình Bảo biên rõ họ tên thứ bậc các tiến sĩ từ khoa Nhâm Tuất Đại Bảo năm thứ ba (1442) triều Lê Thái Tông đến khoa Giáp Thìn Hồng Đức năm thứ mười lăm, tổng cộng 10 khoa, sai bộ Công khởi công dựng bia. Nhân đây, Quách Đinh Bảo xin đổi Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa thành Tiến sĩ cập đệ; Chánh bảng thành Tiến sĩ xuất thân; Phụ bảng thành đồng Tiến sĩ xuất thân.

[size=24]Các tác phẩm[/size]

* Tập thơ Anh hoa hiếu trị, năm 1468.

Các bộ sử có công sức đóng góp của ông, gồm:

* Thiên nam dư hạ tập, năm 1483, là bộ sách gồm 100 quyển, ghi chép mọi chế độ, luật lệ, văn thư, điển lễ, cáo sắc của Việt Nam từ các triều đại phong kiến trước đó cho đến nhà Hậu Lê.
* Thân chinh ký sự, năm 1483, biên soạn cùng Thân Nhân Trung, Đỗ Nhuận, Đào Cử và Đàm Văn Lễ.

[/quote]